Hemelvaart

Op 30 mei 2019 zou Joska 17 jaar worden.
Op 30 mei 2019 strooien we Joska uit in Hollandsche Rading, op het plekje in het bos, bij Bailey, waar ze het liefste was.
Op 30 mei 2019 is het Hemelvaart.
Vaar wel, mijn liefste dochter.

Het is 31 mei 2019.
Ik loop mijn postronde in een wezenloze stand.
Begrijp absoluut niet waarom ik post móet lopen.
Ik voel me leeg, eenzaam en verdrietig.

Gisteren was mooi en warm en precies zoals ik het wilde voor Joska. Ik hoorde dat de woorden die ik zei bij het samenzijn na het uitstrooien veel mensen geholpen heeft. Ze kunnen het meer afsluiten en dankten ons voor de middag.
Dat is natuurlijk heel fijn om te horen en ik ben later in de week, wanneer ik alle indrukken heb kunnen laten inklinken, heus dankbaar, maar nu voel ik me leeg, eenzaam en verdrietig.

Joska moet gewoon terug!
Niks uitstrooien. Wie strooit nou zijn dochter uit?
Op ‘oh zo’n mooie plek’. Ja. Wat heb ik er aan?!

Ik loop traag, hoofd naar beneden, absoluut geen zin in een vriendelijke groet aan de voorbijganger.
Nee.... schreeuwen wil ik: 'Weten jullie godver wel wat ik gisteren heb gedáán?!?!'
Iedereen moet het weten. Hoe kan het hier op straat zo gemoedelijk zijn?
Normaal duurt deze ronde 2 uur. Nu doe ik er een half uur langer over.
De tred van mijn wandelschoenen dreunen door mijn lijf naar boven.
Ze verdrijven mijn gedachten en laten me gewoon zijn.


Ik heb besloten de woorden die ik sprak op 30 mei op deze blog te delen, zodat de mensen die niet aanwezig konden zijn en natuurlijk alle andere geïnteresseerde lezers misschien ook de steun uit mijn woorden kunnen halen.
Lieve lezers, ik laat snel weer van me horen.
Maar nu stap ik in de auto en ga een paar dagen naar Dordrecht om te zitten in de tuin met de witte vlindertjes.
Joska is er.

Lieve allemaal,

Fijn dat jullie er zijn.
Iedereen die hier is heeft ons op de één of andere manier gesteund in de afgelopen maanden en dat is heel waardevol.
Ik heb zitten dubben of ik wat zou zeggen nu, maar besef dat zo’n dag als vandaag maar één keer voorkomt, dus ik doe het wel.

Ik voel me ook een soort verplicht tegenover Joska, omdat ik weet dat er mensen boos op haar zijn. Het vreemd vinden dat een meisje van 16 al zo overtuigd kan zijn dat het leven moet stoppen.
Omdat mensen zich schuldig voelen. ‘Had ik maar meer met haar gepraat.’
Omdat veel mensen niet eens wisten van de strijd die Joska altijd binnen zich zelf beleefde. Zelfs wij wisten lang niet hoe diep geworteld dit zat.
Ik ben er steeds meer achter gekomen dat wat ze deed niet te voorkomen is geweest.

Ik zag erg tegen deze dag op. Hoe dichterbij 30 mei kwam hoe minder ik het wilde.
Maar het was een hele mooie dag.
We hebben Bailey mee genomen naar het plekje in het bos waar Joska zo graag was en daar is ze nu voor altijd.

Ik was vorige week samen met vriendjes en vriendinnetjes van Joska van de basisschool en hun ouders.
Joska kwam natuurlijk bij hen ook al over de vloer vanaf dat ze vier jaar was en ouders wisten me te vertellen dat ze erg opviel door de woorden die ze als kleine meid al gebruikte en de onderwerpen waarover ze het had.
Gelukkig heb ik ook veel gehoord over de stoute spelletjes die ze met zijn allen deden, waar wij allemaal niets van mochten weten, ze hebben erg veel lol samen gehad, maar ze vertelden ook over de conflicten die er waren.
Joska had altijd een sterk eigen mening en stak deze ook absoluut niet onder stoelen of banken.
Dat maakte het vaak erg lastig, want haar leeftijdsgenoten begrepen vaak niet waar ze het over had en waar ze zich zo druk om maakte.
Joska kwam een keertje thuis en zei: ‘Mam, was ik maar zoals die andere kinderen, die gewoon ergens om lachen, hun schouders ophalen en verder gaan met spelen’.
Tja, dat heb jij niet Jos.
Voor mij was ze vaak natuurlijk ‘gewoon Joska’, ik kende haar niet anders, maar die ouders vertelden me vorige week dat ze echt wel bijzonder was.
Dingen als hoe het met de overbevolking was, met het dierenleed, met hoe we met elkaar omgaan.
Daar had ze het toen al over.
Zij kon niet begrijpen dat anderen zich daar níet druk om maakten. Daar kon ze ook heel fel in zijn.
Wij zijn destijds al op school geroepen omdat Joska het over zelfmoord had op het schoolplein. Dat mensen toch zélf mogen beslissen wat ze met hun leven doen? Eén oud-vriendje zei vorige week dat hij dat nog precies wist.
De aansluiting waar ze zo naar hunkerde lukte niet en daardoor voelde ze zich steeds minder waardevol.

Afgelopen maand ben ik veel met foto’s bezig geweest. Foto’s die ik vroeger zelf maakte. Selfies die ik op Joska haar telefoon vond. De albumpjes die ze zelf altijd maakte om zelf in te kijken.
Het is fijn om allemaal te hebben.
Ik heb alles neergelegd en voel je vrij om te kijken naar het meisje dat eigenlijk overal heel vrolijk op staat.
Dat werd ook vaak tegen haar gezegd 'joh, kop op, niet zo moeilijk, je bent zo vrolijk, je hebt zoveel in je, je komt er wel'. Goed bedoeld, maar feitelijk voelde zich daardoor nog eenzamer.
Maar ook voor ons was het lastig om in te zien hoe diep het zat. Je denkt lang dat het er allemaal bij hoort. Het gewone opgroeiende kind, die weliswaar zwaar op de hand was maar tegelijk ook veel meedeed met de rest.


Op de foto’s zie je Joska als klein meisje met altijd vuurrode wangen en hele grote verbaasde ogen.
Later altijd verkleed, met vlindervleugeltjes op haar rug, tasjes op haar hoofd en vaak mijn hoge hakken aan.
Joska met felblauw haar. Toen ze 13 was kwam ze een keer thuis: ‘Mam, ik wil blauw haar!’. Vond ik geweldig!
Twee jaar later verfde ze het zelf paars, omdat ze de LBTH-gemeenschap een warm hart toedroeg.
En dat was Joska op en top: statements maken, uitkomen voor je mening, terwijl je je feitelijk dáárdoor ook vaak zo alleen voelt.
Dat durfde ze wel.
Ik zei wel eens tegen haar dat veel mensen nog veel daarin van haar zouden kunnen leren.

Joska moest ook voor iedereen om haar heen zorgen, iedereen moest ze opvangen met hun problemen en dan ook nog het wereldleed oplossen.
Vergat daardoor zichzelf.
Marijn zei vorig jaar: Met wat ze gedaan heeft heeft ze voor het eerst volledig voor zichzelf gekozen.

Op 4 juli vorig jaar schreef ze iemand een bericht dat ze ‘nog een maand moest wachten, want haar moeder ging op vakantie’. Rob en ik hebben het altijd gezegd: ‘ze gunde ons onze vakantie’ en dat werd bevestigd toen ik dit bericht een paar weken terug las.
Haar plan was duidelijk, ze had het goed voorbereid en wachtte op het moment.
Zij wist blijkbaar niet dat we nog één nachtje daarna in San Sebastian zouden verblijven, maar aankomende vakantie gaan we terug naar de plek waar we vorig jaar op 4 augustus waren.
Dit keer zal de telefoon ’s nachts níet over gaan en ter ere van Joska maken we de vakantie af zoals die bedoeld was.
Dat is wat zij zou willen.
We dienen het leven te vieren zei ze.

Dat vind ik persoonlijk nog wel erg vaak lastig en daarom wil ik hierbij mijn lieve Rob bedanken dat je in deze moeilijke fase van mijn leven zo dicht naast me blijft staan. Het is niet niks wat ons is overkomen, ik ben vaak niet zoals ik normaal ben en iedereen om mij heen snapt dat allemaal erg goed, maar jij moet het op dagelijks niveau met mij doen en volgens mij doen we dat saampjes heel erg goed.
Dankjewel.

Joska schreef in haar testament: Wat ik meemaak dat gun je niemand. Ik ben gelukkig dat ik het hier verlaten heb mogen hebben, vier het. Onthoud mijn leven als een mooi iets met een vredig einde.
Lieve mensen, laten we dát allemaal in ieder geval onthouden: ze maakte binnen zichzelf een strijd mee, die wij met zijn allen misschien niet echt kunnen snappen, maar die er wel echt voor haar al vanaf de basisschool was en waarin de optie die ze koos de enige uitweg was.
En dan blijft er wat mij betreft alleen nog maar diep respect over voor de enorme kracht die zij bezat om een keuze te maken én deze uit te voeren.
Joska deed wat ze deed volledig doordacht en in volle overtuiging.

Op 5 augustus om half 1 in de nacht sprak ze de afscheidswoorden in aan Kees-Jan en mij op haar computer. Je hoort dat haar stem breekt door haar tranen, omdat ze weet hoeveel pijn ze ons gaat doen.
En tóch gaat ze.
Omdat ze weet dat het niet anders meer kan.

Lieve Jos, ik houd van je.
Ik ben trots op je.

Proost, meisje!

Op jou. 

Hollandsche Rading, 'De Kuil'

Dordrecht